Muzeum Filumenistyczne

Kominkowe, grillowe, dymne, wodoodporne, sztormowe, kowbojskie, do cygar, i jeszcze wiele innych - zapałki. To one dominują w bystrzyckim muzeum poświęconym filumenistyce - czyli etykietom na opakowaniach od zapałek (będącymi nieraz prawdziwymi, choć małymi dziełami sztuki) oraz historii krzesania, podtrzymywania i wykorzystywania ognia. To jedyna tego typu placówka w Polsce i jedna z nielicznych w Europie i na świecie.

Dwie z wystaw stałych Muzeum Filumenistycznego przedstawiają bogate zbiory różnorodnych motywów na przestrzeni lat umieszczanych na pudełkach z zapałkami w różnych rejonach świata. Przeważają oczywiście eksponaty z Europy, nie brakuje jednak tematycznych perełek ze Stanów Zjednoczonych, Chin czy Indii. Niewielkie obrazki pełniły szereg ważnych funkcji - informacyjne, edukacyjne, reklamowe, propagandowe, dekoracyjne. Natomiast część o historii niecenia ognia prezentuje szereg innych przedmiotów i urządzeń, które zastąpiły ludzkości Prometeusza - głównie krzesiwa i zapalniczki (benzynowe, gazowe, elektryczne, chemiczna lampa Doebereinera), nieraz o naprawdę fantazyjnych kształtach: np. broni palnej, szminki, aparatu fotograficznego.

Kolejne stałe ekspozycje nie dotyczą bezpośrednio tematu - są to kolekcja ponad 200 satyrycznych rysunków Andrzeja Mleczki (zdecydowanie nie zasługują na puszczenie z dymem) oraz wystawa „Bystrzyca Kłodzka - oblicza miasta” przedstawiająca najważniejsze zabytki oraz historię miejscowości.

Muzeum Filumenistyczne prowadzi szereg akcji edukacyjnych, wystaw i warsztatów, mających na celu popularyzację i wzbudzenie zainteresowania regionalnymi tradycjami, historią, kulturą i sztuką. Dodatkowo razem z polskimi i europejskimi producentami angażuje się w promowanie historycznych zabytków na współczesnych opakowaniach zapałek. W placówce działa również sklepik z zapałczanymi pamiątkami.

Muzeum Filumenistyczne powstało w 1964 roku z inicjatywy mieszkańców Bystrzycy Kłodzkiej, Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich oraz Towarzystwa Miłośników Ziemi Bystrzyckiej. Muzeum mieści w XIX-wiecznych budynkach dawnej ewangelickiej szkoły parafialnej.